Nhắc đến đảo Lý Sơn là nhắc đến thiên đường ẩm thực từ biển cả như: cá, ốc, rong biển, tôm hùm… Trong đó, cầu gai (nhum biển) là một trong những món ấn tượng nhất mà bất cứ du khách nào cũng muốn tìm ăn khi đến vùng biển đảo Lý Sơn.
Nhum biển có hình thù kỳ quái, dưới bàn tay khéo léo của ngư dân xứ đảo đã mang đến cho du khách hương vị độc đáo, ngon khó quên.
Mùa sinh sản của nhum bắt đầu từ tháng 3 đến tháng 7 âm lịch. Nhum thường sống các gành đá ven biển, thức ăn chủ yếu của cầu gai là phù du, chính vì vậy, để bắt được nhum, người ta phải dùng móc sắt để giật cho nhum rơi ra. Người bắt nhum phải rất khéo léo và nhẹ tay bởi chỉ cần đánh động mạnh, nhum sẽ tự vệ bằng cách bắn gai để tự vệ và sẽ bám chắc trên vách đá, không thể nào gỡ ra được.
Theo kinh nghiệm của ngư dân đảo Lý Sơn, nhum ở đây có nhiều loại. Nhum sọ màu trắng hoặc vàng cam, gai ngắn, ít thịt; nhum bàn gai nhọn, dài như chông thịt mỏng; nhum đen thịt nhiều, ngon và béo… Nhum có vẻ ngoài xù xì xấu xí nhưng phần thịt lại trông rất bắt mắt, màu vàng hay màu cam, bên trong nhum có các rãnh ngăn như múi khế tạo thành các thớ thịt, thông thường mỗi con có từ 5 – 7 thớ thịt.
Để chế biến được món ăn từ nhum cũng không hề dễ dàng bởi những chiếc gai tua tủa, sắc nhọn rất dễ gây thương tích. Vì vậy người chế biến phải hết sức khéo léo, sau khi chặt hết lớp gai, người ta dùng dao chặt đôi nhum ra, lột bỏ dạ dày, rửa sạch cho hết sợi tơ máu rồi lấy muỗng hoặc thanh tre mỏng để nạo hết thịt nhum ra khỏi vỏ.
Theo kinh nghiệm dân gian cho rằng, ăn thịt nhum rất tốt cho sức khỏe, đặc biệt là rất tốt cho các quý ông. Nhum gai có thể ăn sống hay chế biến thành nhiều món, tùy khẩu vị từng người.
Phần ăn được chính là những mảng thịt có màu vàng đậm nằm dọc hai bên thành. Nhiều người ưa cảm giác mạnh thưởng thức thịt cầu gai tươi ngay khi mới mổ. Chỉ cần vắt một tí chanh vào, sau đó cộng với muối tiêu trộn đều hoặc chấm mù tạt rồi xúc bỏ vào miệng. Tuy nhiên, cách ăn cầu gai được chuộng nhất tại đảo Lý Sơn chính là cầu gai nướng lửa than. Dưới đây là gợi ý 3 món ngon từ nhum biển mà bạn nên thử khi du lịch biển đảo Lý Sơn:
Cháo nhum
Với những người đã thưởng thức món này đều cho rằng đây là món hải sản tuyệt vời mà biển khơi đã ban tặng cho con người. Cháo nhum rất dễ nấu, tuy nhiên, chỉ có những con nhum còn tươi mới đem lại cho bạn một nồi cháo thơm ngon và đậm đà. Nhum sau khi bắt dưới biển lên được rửa sạch, tách làm đôi. Bên trong là những thớ thịt và trứng chạy dọc theo lớp vỏ.
Dùng dao hoặc thìa tách phần thịt và trứng ra, ướp chung với các loại gia vị cùng một ít tiêu, hành. Sau khi ướp xong, cho tất cả lên chảo dầu đảo sơ qua. Sau khi đảo xong, cho tất cả vào nồi cháo đang sôi, khi nồi cháo đã nhừ hạt gạo, nhấc xuống múc ra bát và thưởng thức.
Bát cháo thơm ngon với nhiều màu sắc, màu trắng của hạt gạo, màu vàng của cầu gai, màu xanh của hành lá, tất cả hòa quyện vào nhau tạo nên một hương vị hấp dẫn kích thích vị giác của thực khách. Ăn một thìa cháo cầu gai và cảm nhận hương vị khác lạ rất đặc biệt của nó, là sự tổng hòa của các hương vị ngọt, bùi, béo và rất đậm đà vị biển.
Nhum ăn sống
Người ta thường ăn nhum sống với cải bẹ xanh và mù tạt hoặc thưởng thức cùng muối tiêu chanh. Nhum sau khi bắt sống, được tách đôi, rửa sạch hết các sợi gân máu bên trong. Cho phần thịt cầu gai vào bát, thêm một ít chanh và mù tạt, đánh đều rồi thưởng thức cùng cải bẹ xanh. Chính cái vị hăng nồng của cải, cùng vị cay của mù tạt làm mất đi vị tanh đặc trưng của nhum, chỉ còn lại vị béo ngọt thơm ngon.
Với những người không ăn được mù tạt thì có thể thưởng thức món ngon này với muối tiêu chanh và một ít rau răm. Một ít muối tiêu chanh làm mất đi mùi tanh nồng của món ăn, thịt nhum trở nên đậm đà và hấp dẫn khiến bạn không thể cưỡng lại được.
Nhum nướng mỡ hành
Với những người ưa thích món nướng, thì nhum nướng mỡ hành là một món ăn thơm ngon, hấp dẫn mà không thể bỏ qua. Món ăn này được chế biến nhanh nhưng đem lại cho bạn sự ngon miệng với một cảm giác khác so với hai cách chế biến trên.
Những con nhum sau khi rửa sạch, dùng kéo cắt đôi, cho vào một ít mỡ hành và nướng trên bếp than hồng. Khi thịt chuyển sang màu vàng cùng với hương thơm của mỡ hành là bạn có thể bắt đầu thưởng thức món ăn này, thêm một tí muối tiêu chanh sẽ làm món ăn trở nên đậm đà và ngon miệng.
