Chợ Lý Sơn luôn tràn ngập hải sản, hành, tỏi và những loại hàng hóa phục vụ nghề đi biển đánh bắt hải sản như bất cứ một chợ ở vùng biển đảo nào. Thế nhưng, chợ trên đảo cũng mang những nét văn hóa khác biệt độc đáo.
Lý Sơn, là huyện đảo tiền tiêu thuộc tỉnh Quảng Ngãi, cách đất liền chỉ 15 hải lý với nghề trồng hành tỏi có chất lượng ngon nổi tiếng thế giới. Ngoài sản phẩn nông nghiệp nổi tiếng này, cũng như bao vùng hải đảo khác, người dân nơi đây sống chủ yếu bằng nghề đi biển. Chợ Lý Sơn không họp theo phiên mà họp thường nhật. Vào mỗi sáng tinh mơ, hải sản từ cầu cảng theo bước ngư dân về đánh thức khu chợ trong tiếng rộn rã của máy tàu, tiếng gọi nhau í ới, tiếng trả giá và cả tiếng giành nhau mua từng mẻ cá, mực, tôm, cua… tươi ngon khiến cầu cảng này nhộn nhịp. Buổi chợ ở ngay chân cầu cảng diễn ra chừng 2 tiếng đồng hồ rồi kết thúc, mọi hàng hóa giờ đây tập trung về chợ chính ở ngay đầu dốc cầu cảng, cách nơi thuyền bè về bến chỉ vài chục mét và tiếp tục họp cho đến trưa thì vãn.
Chợ thì ngày nào cũng vậy. Tuy nhiên, mỗi tháng lại có 4 ngày chợ đặc biệt hơn, đó là chợ chay. Có chợ chay bởi hầu như toàn bộ người dân trên huyện đảo Lý Sơn đều theo Phật giáo. Những ngày 14 – 15 hay những ngày 30, mùng 1 âm lịch, người dân trên đảo đều ăn chay. Cũng bởi vậy mà vào những ngày này, mọi hàng quán trên chợ, trên đảo chỉ phục vụ đồ mặn cho du khách tại các nhà hàng. Còn với người dân đảo thì tới chợ chỉ có đồ chay, bún chay, bánh chay, cơm chay…
Ghé vào một quán bún vào phiên chợ chay khi trời còn chưa tỏ hẳn, bà chủ quán biết khách là người lạ nên hỏi trước: “Hôm nay chỉ có bún chay thôi nhé”. Món bún trộn khi bình thường sẽ có tôm, thịt bò, nghêu hoặc sò là phần chính. Ở phiên chay, những loại thực phẩm này được thay thế bằng mít non, khoai lang, cà rốt, đu đủ… với những cách chế biến riêng làm cho bát bún dù chay nhưng vẫn không thiếu hương vị, vẫn ngon đậm đà và lại có hương vị riêng vô cùng đặc biệt và hấp dẫn. Đến như nước tương trộn bún trong phiên chay cũng được pha theo công thức riêng, chỉ bao gồm tương đỗ, tương ớt, dầu ăn, giấm, đường hòa vừa miệng mà không dùng mắm như thường lệ.
Ở hàng bánh tráng tôm, bánh căn, bánh cuốn, hủ tíu mỳ… tất cả đều là đồ chay mà không hề sử dụng thịt, cá trong chế biến. Hỏi một người bán hàng ăn ở chợ thì được biết: Người dân trên đảo đều tôn thờ bà Thánh mẫu Thiên Y A Na. Bởi vậy nên vào những ngày này, họ đều ăn chay và đến lễ Phật ở các chùa, miếu và đặc biệt là tại ngôi đền thờ Thiên Y A Na trên đảo.
